توضیحات
مشخصات متیلن کلراید (Methylene chloride)
فرمول شیمیایی متیلن کلراید : CH2Cl2
شکل : مایع بی رنگ ، بویی شبیه به کلروفرم
اسامی دیگر : دی کلرو متان ، متیلن دی کلراید
نام اختصاری : DCM
جرم مولکولی : 84.94 گرم بر مول
دانسیته : 1.3266 گرم بر سانتی متر مکعب
نقطه ذوب : 95- درجه سانتی گراد
نقطه جوش : 39.6 درجه سانتی گراد
خصوصیات متیلن کلراید
این ماده پایداری خوبی دارد و غیر قابل اشتعال است. با وجود اینکه یک حلال قطبی است ولی انحلال پذیری بسیار کمی در آب دارد. به عنوان مثال انحلال پذیری آن در 100 گرم آب ،تنها 2 گرم است. در عوض حلالیت خوبی در حلال های آلی مانند اتر ، اتانول ، کتون ، فنل و … دارد. این ماده دارای فراریت بالایی نیز می باشد.
تولید دی کلرو متان
دی کلرو متان از واکنش کلرومتان یا متان با گاز کلر (در دمای 500-400 درجه سانتی گراد) که طی آن ها ترکیبات کلرینه تولید می شود.
فرآورده این واکنش ، ترکیبی از کلرومتان ، دی کلرومتان ، کلروفرم و کربن تترا کلراید می باشد. برای جداسازی این محصولات از فرآیند تقطیر استفاده می نمایند.
تصویر زیر نشان دهنده واکنشی که منجر به تولید متیلن کلراید می شود ، را نشان می دهد :
کاربردهای DCM
متیلن کلراید به عنوان یک حلال آلی کاربرد وسیعی در صنایع مختلف دارد.
این ماده دارای گریدهای مختلفی از قبیل A50 ، E2000 ، A20 و E100 می باشد . هر کدام از این گریدها کاربردهای مخصوص به خود را دارند.
مثلاً گرید A50 کاربردهایی از قبیل صنایع رنگ ، تولید فوم های پلی اورتان ، حلال مناسب برای تمیز کردن سطوح در دماهای پایین دارد.
گرید A20 در صنایع داروسازی، روغن زدایی از فلزات کاربرد دارد.
به طور کلی کاربردهای DCM را می توان به سه دسته کلی زیر تقسیم کرد :
خانگی
- رنگ بر و ماده پاک کننده برای حذف پوشش های رنگی از انواع سطوح
صنعتی
- روغن زدایی (پاک کردن روغن) ، حذف گریس و روان کننده ها از سطوح فلزی مانند قطعات خودرو ، راه آهن ، هواپیما و …
- جداسازی مواد سخت از آسفالت
- در فرآوری ادویه جات و استخراج کافئین از قهوه و چای در صنایع غذایی
- تولید فیلم های عکاسی
- در حالت گازی برای تولید گاز اسفنج (گاز فوم) کاربرد دارد.
- ماده خنک کننده برای فوم های پلی اورتان
- تعیین نوع الیاف نساجی به کمک متیلن کلراید
بیشتر بدانید : تعیین نوع الیاف نساجی به کمک حلال های آلی (شناسایی الیاف) : با استفاده از حلال شیمیایی آلی می توان الیاف مورد مصرف در صنایع نساجی را شناسایی نمود. معمولاً بعد از انجام آزمایش سوزاندن الیاف و مشخص شدن ماهیت طبیعی یا مصنوعی بودن آن ، برای شناسایی دقیق تر نوع الیاف ، باید از روش حلالیت الیاف موردنظر در حلال های آلی بهره گرفت.
الیاف طبیعی از جمله ترکیبات آلی هستند که در حلال های معمولی نامحلول می باشند ولی الیاف مصنوعی اغلب دارای حداقل یک حلال می باشند. متیلن کلراید ، اسید فرمیک ، متاکرزول و استن از جمله حلال های آلی هستند که برای شناسایی الیاف به کار می روند.
دارویی
- این ماده در داروسازی نیز به منظور استخراج مواد شیمیایی مختلف از گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد . همچنین برای تولید داروهایی مثل استروئید آنتی بیوتیک و ویتامین ها کاربرد دارد .
تاریخچه متیلن کلراید
دی کلرو متان در اواسط قرن نوزدهم میلادی توسط هنری ویکتور رگنا شیمیدان فرانشوی کشف شد. او اولین بار با واکنش کلر و متیل کلراید در حضور نور خورشید، متیلن کلراید را به دست آورد. این ماده به طور طبیعی در تالاب‌ها و آتش فشان ها به صورت گاز متان وجود دارد.
بیشتر بدانید : تفاوت کلر و کلراید در چیست؟ عده ای کلراید را همان کلر می دانند. تصور آن ها کاملاً اشتباه است. درست است که هر دو از یک خانواده هستند ولی ویژگی های متمایز آن ها از یکدیگر ، سبب تفاوت بین این دو ماده می شود.
کلر یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۷ و یک اکسید کننده قوی است که برای ضدعفونی کردن محیط ها به کار می رود. کلر از هوا سنگین تر است ، بوی بدی دارد و بسیار سمی و مضر برای بدن انسان است. کلر به خودی خود در طبیعت به وجود نمی آید ، در حالی که یون کلراید زمانی تشکیل می شود که عنصر کلر به عنوان یک هالوژن، یک الکترون دریافت می‌کند تا به یون Cl تبدیل شود. بارزترین نمونه خوراکی آن نمک طعام NaCl می باشد که نه تنها برای بدن مضر نیست بلکه خواص سودمندی را نیز دارا می باشد. همجنین از سدیم کلراید در سرم های شستشو و ضدعفونی کننده ها نیز استفاده شده است.
نگهداری و ایمنی
با حرارت دادن و تجزیه متیلن کلراید ، گاز فسفژن تولید می گردد که کاملاً سمی است و استنشاق آن بر روی سیستم عصبی بدن انسان تأثیر منفی می گذارد.
همچنین این ماده می‌تواند از طریق پوست نیز جذب بدن شود. با استنشاق بیش از اندازه این ماده، سرگیجه، حالت تهوع، ضعف، بی‌حسی بروز خواهد داد. به همین دلیل، در صورت استفاده از این ماده، حتما از ماسک استفاده کنید. سرطان زا بودن آن نیز هنوز به قطعیت نرسیده است ولی محققان احتمال آن را زیاد می دانند.
این ماده هیچگونه خطری برای لایه اوزون ندارد. به دلیل وجود خطرات فوق الذکر ، محصولات حاوی این ترکیب را با برچسب خطرزا بودن مشخص می کنند تا افراد در حین استفاده از آن موارد ایمنی را رعایت نمایند.
اگر با متیلن کلراید در تماس بودید ، باید :
- ارتباط چشمی: بلافاصله چشم ها را با آب فراوان بشویید.
- تماس پوستی: لباس های آلوده را تعویض کنید و پوست را با آب و صابون یا سایر مواد شوینده بشویید.
- استنشاق : از محل دور شوید و به محلی با هوای تازه بروید و اگر دچار حالت تهوع یا علائم دیگر نظیر سرگیجه و سردرد شدید ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
اگر با نشتی متیلن کلراید در محل نگهداری آن مواجه شدید ، خونسردی خود را حفظ نموده و اقدامات زیر را انجام دهید :
1- کلیه پرسنل و کارگران را از محلی که این حادثه رخ داده دور نمایید.
2- نشتی را متوقف کنید.
3- مایعات نشت کرده را توسط موادی همچون خاک ، شن و ماسه جذب نمایید و در یک ظرف دردار ریخته و هرگز محتویات داخل آن را در فاضلاب یا در محیط زیست رها نکنید.
4- هوای آن مکان را تهویه نمایید.
خرید دی کلرو متان
شرکت یکتا پلیمر پارسا ، از جمله فروشندگان متیلن کلراید با قیمت مناسب می باشد و در عرصه خرید و فروش مواد شیمیایی صنعتی ، آزمایشگاهی و انواع حلال های شیمیایی سابقه درخشان و تجربه بالایی دارد.
