حلال های هیدروکربنی یا حلال های آلی فقط حاوی اتم های کربن و هیدروژن در ساختار خود هستند. صدها نوع مختلف هیدروکربن وجود دارد که از نفت خام در فرآیند پالایش استخراج می شوند. به عبارت دیگر حلال های هیدروکربنی در طی فرآیندهای تقطیر خام در یک پالایشگاه نفت، زمانی که کسر محدوده نقطه جوش مناسب به دست می آید تولید می شوند، پس از آن، برای بهبود بو و رنگ تصفیه می گردند.
هیدروکربن ها قابل اختلاط با آب نیستند، بنابراین برای حل کردن یا استخراج مواد غیر قطبی کاربرد خاصی دارند. هیدروکربن ها در پوشش های سطحی، محصولات پاک کننده، پولیش ها و تولید داروها قابل استفاده هستند.
انواع حلال هیدروکربنی صنعتی (Hydrocarbon Solvent)
هیدروکربن هایی که به صورت صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند، به شکل ذیل طبقه بندی می شوند:
- هیدروکربن های آلیفاتیک (نرمال، ایزو، چرخه ای)
- هیدروکربن های آروماتیک (ساختار شامل یک حلقه معطر است)
شکل رزنانسی هیدروکربن های آلیفاتیک
شکل رزنانسی هیدروکربن های آلیفاتیک
حلال هیدروکربنی آلیفاتیک چیست؟ چه کاربردی در صنعت دارد؟
مولکول های حلال های آلیفاتیک غیر معطر هستند و دارای ساختار زنجیره ای مستقیم می باشند. حلال های آلیفاتیک در ترکیب شیمیایی خود ساختار حلقه بنزن ندارند. آن ها به سادگی مخلوطی از زنجیره های مستقیم اشباع و طولانی یا زنجیره های شاخه ای می باشند. هگزان (C6H14)، هپتان (C7H16)، بنزین و نفت سفید از مهم ترین انواع حلال های آلیفاتیک به شمار می روند.
این نوع حلال ها در استخراج روغن، چربی زدایی، برای تولید لاستیک و رنگ، به عنوان حامل برای ذرات معلق در هوا و ضد عفونی کننده ها کاربرد دارند.
حلال هیدروکربنی آروماتیک چیست؟ چه کاربردی در صنعت دارد؟
حلال های هیدروکربنی آروماتیک معطر هستند و ساختار حلقه ای بنزن دارند. این حلال ها در صنعت پالایش نفت از تقطیر ذخایر نفتی و سایر فرآیندهای تبدیل شیمیایی مانند هیدروژناسیون کاتالیزوری و آلکیلاسیون تولید می شوند. این حلال ها بوی قوی تری ایجاد می کنند و نرخ حلالیت بالاتری نسبت به حلال های هیدروکربنی آلیفاتیک دارند. حلال های معطر به طور گسترده در جوهرهای چاپ، پتروشیمی، آفت کش ها، حشره کش ها و مواد شیمیایی کشاورزی قابل استفاده هستند.
این محصولات اغلب در یکی از دو دسته ذیل طبقه بندی می شوند:
1- حلال وایت اسپریت (کم معطر)
وایت اسپریت ها یا حلال ویژه مخلوطی از هیدروکربن های معطر (با عطر ملایم) و پارافینیک می باشند. این نوع از حلال ها دارای محدوده جوش بین 300 درجه فارنهایت – 430 درجه فارنهایت (150 درجه سانتیگراد تا 220 درجه سانتیگراد) هستند.
وایت اسپریت به عنوان حلال یا رقیق کننده برای رنگ و لاک، خشک کن رنگ، چاپ رنگی پارچه، زغال سنگ، برای تمیز کردن فلزات و چربی زدایی، در صنعت مبلمان و لاستیک و برای واکس و پولیش کاربرد دارد.
در ترکیب این حلال ها هرچه درصد مواد آروماتیک بیشتر باشد، قدرت حلالیت بیشتر می شود. وایت اسپریت ها شامل ترکیبات خطی هیدروکربنی و ترکیبات آروماتیک می باشند، که براساس میزان درصد موجود، خصوصیات و بوی مخصوص به خود را دارند.
فروش حلال ویژه
2- حلال هیدروکربنی معطر
هیدروکربنهای آروماتیک این گروه دارای بیشترین قدرت حلالیت در بین حلالها هستند. (با ساختار شیمیایی مبتنی بر حلقه بنزن ۶ عضوی معطر)
مولکولهای حلالهای معطر خالص ساختار حلقهای بنزن دارند. نمونه هایی از حلال های معطر خالص عبارتند از: بنزن (C6H6)، تولوئن (C6H5CH3) و زایلن (C8H10).
حلال های معطر خالص برای چربی زدایی، به عنوان رقیق کننده، برای تولید رنگ، جوهر چاپ، حشره کش ها و مواد شیمیایی کشاورزی استفاده می شوند. همچنین در ساخت پوششهای سطحی با کارایی بالا، لاستیکها، لاکها و به عنوان بلوکهای ساختمانی برای ترکیبات دارویی کارایی دارند. زایلن های با خلوص بالا نیز به عنوان یک محصول پاک کننده در تولید قطعات الکترونیکی استفاده می شوند.
فروش زایلن
تفاوت میان حلال های هیدروکربنی ناشی از چیست؟
تفاوت بین انواع حلال های هیدروکربنی عمدتاً به دلیل کلاس های هیدروکربنی متفاوت و توزیع طول زنجیره کربنی آن ها است. توزیع طول زنجیره کربن به محدوده تقطیر هدف محصول نهایی بستگی دارد. طول زنجیره کربنی حلال هیدروکربنی معمولاً برش های باریکی از طول های هیدروکربنی بالای C5 و زیر C20 می باشد.
فرآیند اصلی برای تبدیل مواد اولیه نفتی به مواد حلال هیدروکربنی، ترکیبی از مراحل مختلف فرآیند است که ممکن است شامل تقطیر ماده اولیه، سولفورزدایی با هیدروژن، هیدروژناسیون ملایم یا سنگین، و در نهایت تقطیر و جداسازی اجزای سبک باشد.
ملاحظات بهداشتی، ایمنی و محیطی
اکثر حلال های هیدروکربنی حتی در دمای اتاق نیز بسیار قابل اشتعال هستند. به همین دلیل فضای نگهداری این محصولات باید از تهویه خوبی برخوردار باشد. این مواد در حالت بخار از هوا سنگینترند، بنابراین تنفس آن ها ساده تر خواهد بود. به همین علت در هنگام کار با آن ها باید از ماسک استفاده شود.
حلال های هیدروکربنی انباشته کننده های ساکن هستند. حتی بر روی زمین و اتصال مناسب، این مواد همچنان می توانند بار الکترواستاتیکی را جمع کنند. اگر اجازه انباشته شدن شارژ کافی داده شود، تخلیه الکترواستاتیک و احتراق مخلوط بخار هوا قابل اشتعال ممکن است رخ دهد.
هنگام کار با حلال های هیدروکربنی مایع باید تمام نکات ایمنی رعایت شود. بلعیدن شدن اتفاقی حلال مایع ممکن است، منجر به آسیب شدید ریه ها و در نهایت منجر به مرگ شود. در صورت وقوع بلافاصله باید به پزشک مراجعه گردد.
یکتا پلیمر پارسا | فروش مواد شیمیایی و پلیمری
انواع حلال هیدروکربنی صنعتی از برندهای معتبر خارجی و داخلی نظیر « پتروشیمی ایران » عرضه می گردد. این محصولات با قیمت های مناسب به فروش می رسند.